Wednesday, October 29, 2014

یۆنان ڤیزا شه‌نگن ده‌داته‌ هاووڵاتیانی هه‌رێمی كوردستان


له‌مه‌ودوا هاووڵاتیانی هه‌رێمی كوردستان بێ ئه‌وه‌ی سه‌ردانی بالیۆزخانه‌ له‌ به‌غدا بكه‌ن، ده‌توانن له‌ ڕێگه‌ی باڵیۆزخانه‌ی یۆنانه‌وه‌ هه‌ردوو ڤیزای یۆنان و شه‌نگن وه‌ربگرن.

پاشنیوه‌ڕۆی ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه‌ 28ی ئۆكتۆبه‌ری 2014، نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان، پێشوازی له‌ "دیۆنیسیۆس كیڤێتۆس" باڵیۆزی یۆنان له‌ عیراق كرد كه‌ دوای ده‌ستبه‌كاربوونی له‌ مانگی ئابی ڕابردوودا، یه‌كه‌م جاره‌ سه‌ردانی هه‌رێمی كوردستان ده‌كات.

له‌ دیدارێكدا ڕه‌وش و پێشهاته‌ ئه‌منی و سه‌ربازییه‌كانی عیراق و ناوچه‌كه‌ و جه‌نگی دژی تیرۆر و گرنگیی پێكهێنانی هاوپه‌یمانیی نێوده‌وڵه‌تی بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی تیرۆر و ڕۆڵی پێشمه‌رگه‌ له‌ شكاندن و پاشه‌كشه‌پێكردنی تیرۆرستانی داعش، هه‌روه‌ها پێشوازیكردن له‌ ئاواره‌ و په‌نابه‌ران له‌ هه‌رێمی كوردستان و كۆمه‌ك و هاوكاریكردنیان له‌ لایه‌ن حكوومه‌ت و خه‌ڵكی كوردستانه‌وه‌، له‌گه‌ڵ پێویستیی هاوكاریكردنی زیاتریان له‌ لایه‌ن عیراق و كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تییه‌وه‌، خرایه‌ به‌ر باس و تاوتوێ كرا.

باڵیۆزی یۆنان باسی له‌ سه‌ردانێكی خۆی بۆ پارێزگای دهۆك و به‌سه‌ركردنه‌وه‌ی ڕه‌وشی ئه‌و ئاواره‌ و په‌نابه‌رانه‌ كرد كه‌ له‌ كه‌مپه‌كانی سنووری پارێزگاكه‌دا گیرساونه‌ته‌وه‌ و تیشكی خسته‌ سه‌ر كۆمه‌ك و هاوكارییه‌كانی وڵاته‌كه‌ی بۆ ئاواره‌ و په‌نابه‌ران كه‌ له‌ چوارچێوه‌ی هاوكارییه‌كانی یه‌كێتیی ئه‌ورووپا و نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كاندا پێشكه‌شی كردوون و، دووپاتی كرده‌وه‌ وڵاته‌كه‌ی له‌ پێشكه‌شكردنی هاوكارییه‌كان به‌رده‌وام ده‌بێت، به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیرانیش سوپاس و پێزانینی حكوومه‌ت و خه‌ڵكی كوردستانی بۆ ئه‌م هاوكارییانه‌ دووپات كرده‌وه‌. 

له‌ به‌شێكی دیكه‌ی دیداره‌كه‌دا باس له‌ په‌ره‌پێدانی په‌یوه‌ندییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان و یۆنان و، كار و پرۆژه‌كانی كۆمپانیا یۆنانییه‌كان له‌ هه‌رێمی كوردستان كرا و، به‌ تایبه‌تیش تیشك خرایه‌ سه‌ر گرنگیدانی زیاتر به‌و بوارانه‌ی كه‌ جێی بایه‌خی هه‌ردوولان.

وه‌ك هه‌نگاوێكی به‌ره‌وپێشچوونی په‌یوه‌ندییه‌كانیش، باڵیۆزی یۆنان ڕایگه‌یاند له‌مه‌ودوا هاووڵاتیانی هه‌رێمی كوردستان بێ ئه‌وه‌ی سه‌ردانی بالیۆزخانه‌ له‌ به‌غدا بكه‌ن، ده‌توانن له‌ ڕێگه‌ی باڵیۆزخانه‌ی یۆنانه‌وه‌ هه‌ردوو ڤیزای یۆنان و شه‌نگن وه‌ربگرن. 

هه‌روه‌ها ڕوونی كرده‌وه‌ كه‌ له‌ داهاتوویه‌كی نزیكدا هێڵێكی ئاسمانیی یۆنانی، گه‌شتی ڕاسته‌وخۆ له‌ نێوان یۆنان و هه‌رێمی كوردستاندا ڕێك ده‌خات.

په‌ناخوازێكى ترى ئه‌فغانى دیپۆرتكرایه‌وه‌ له‌ ئوسترالیا

كۆچ بۆ ئوسترالیا و كۆچى كوردان

دووه‌م په‌ناخوازى هازارا له‌لایه‌ن حكومه‌تى ئوسترالیه‌وه‌ ڕۆژى سێ شه‌ممه‌ دیپۆرتكرایه‌وه‌. كه‌ ئه‌وه‌ش ته‌نها چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك دێت له‌دواى ئه‌وه‌ى كه‌ په‌ناخوازێكى ترى هازارا دیپۆرتكرایه‌وه‌. زه‌ینوڵا ناسرى له‌لایه‌ن تاڵیبانه‌وه‌ فڕێنراوه‌و ئه‌شكه‌نجه‌ دراوه‌. ئه‌و 20 ساڵه‌یه‌ ڕۆژى دووشه‌ممه‌ به‌ره‌و فڕۆكه‌خانه‌ى پێرس گواسترایه‌وه‌ و دواتر ڕۆژى سێ شه‌ممه‌ له‌ ئوسترالیا كرایه‌ ده‌ره‌وه‌. دیپۆرتكردنه‌وه‌ى بڕى 25هه‌زار دۆلارى تێده‌چێت، كه‌ 1000 دۆلارى بۆ ئه‌و و 24000 دۆلارى بۆ ئه‌و به‌رپرسه‌ حكومیانه‌ن كه‌ چاوه‌ڕوانده‌كرێت له‌گه‌ڵیدابن به‌ره‌و كابوڵ.
بۆیه‌كه‌مجار كه‌ ئه‌فغانستانى جێهێشت ته‌مه‌نى ته‌نها 11 ساڵ ده‌بوو. دامه‌زراوه‌ى پێداچوونه‌وه‌ى دادگایى په‌ناخوازى ئوسترالیا له‌وبڕوایه‌دایه‌ كه‌ مه‌ترسى له‌سه‌ر ژیانى ئه‌و پیاوه‌ هه‌یه‌ ئه‌گه‌ر بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ گونده‌كه‌ی. به‌ڵام له‌وبڕوایه‌دان ئه‌گه‌ر له‌ كابوڵ بێت ئه‌وا ژیانى سه‌لامه‌ت ده‌بێت. ئه‌وانه‌ى كه‌ مپینى په‌ناخوازان ده‌كه‌ن داخوازى پشتیوانى په‌ناخوازان و وه‌ستاندنى دیپۆرتكردنه‌وه‌یان ده‌كه‌ن.


Tuesday, October 28, 2014

منداڵه‌ په‌ناخوازه‌كان ئه‌شكه‌نجه‌ ده‌درێن

كۆچى كوردان و كۆچ بۆئوسترالیا

چوار منداڵى په‌ناخواز كه‌ ئازادكران بۆناو ناورو له‌ڕووى جه‌سته‌ییه‌وه‌ ئه‌شكه‌نجه‌دران و سوكایه‌تیان پێكراوه. هه‌روه‌ها هه‌ڕه‌شه‌ى كوشتنیان لێكراوه‌ ئه‌گه‌ر له‌ دوورگه‌ى ناورو بمێننه‌وه‌.
جێگه‌ى باسه‌ ئه‌و په‌ناخوازانه‌ى كه‌ به‌به‌له‌م و به‌شێوه‌یه‌كى نایاسایى ده‌گه‌نه‌ خاكه‌كانى ئوسترالیا له‌ئێستادا ڕه‌وانه‌ى دوورگه‌ى ناورو و مانوس ده‌كرێن.
ئه‌و منداڵانه‌ ته‌مه‌نیان له‌نێوان 15 بۆ 17 ساڵیدا هده‌بێت و له‌لایه‌ن گروپێك له‌ ماتۆڕسوارى ناوروییه‌وه‌ وه‌ستێنراون له‌كاتێكدا به‌ره‌و ماڵه‌وه‌ گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌. یه‌كێێك له‌و كوڕانه‌ به‌هۆى ئه‌شكه‌نجه‌دانیه‌وه‌ له‌هۆش خۆى چووه‌. دوو له‌كوڕه‌كانى تر ڕایان كردووه‌و خۆى ڕزگاركردووه‌و له‌نزیك كه‌ناراوى ده‌ریایه‌كه‌دا خۆیان له‌بن به‌ردێك شاردۆته‌وه‌و له‌دواتردا په‌یوه‌ندیان كردووه‌ به‌ ڕێكخراوى سه‌یڤ چیڵدرن، كه‌ خزمه‌تى ئه‌و منداڵانه‌ ده‌كه‌ن كه‌ بێ دایك و باوكن. یه‌كێك له‌و كوڕانه‌ كه‌ له‌ مل و سه‌رى دراوه‌ ئه‌و شه‌وه‌ لێكۆڵینه‌وه‌ى له‌گه‌ڵدا كراوه‌. جێگه‌ى لێدان و قه‌پ و برین به‌سه‌ر جه‌سته‌یه‌وه‌ هه‌یه‌. وه‌زیرى كۆچى ئوسترالى سكۆت مۆریسۆن ڕایگه‌یاند كه‌ ئه‌وان به‌رپرسیارێتى ئه‌و په‌ناخوازانه‌ هه‌ڵناگرن كه‌ له‌ ناورو ده‌ستبه‌سه‌ر كراون.

Monday, October 27, 2014

ناوی پاڵێوراوانی ماستەر بۆ ساڵی خوێندنی 2014-2015



ئه‌نجامه‌ به‌راییه‌كانی تاقیكردنه‌وه‌ی توانستی زانستی خوێندنی باڵا (ماسته‌ر) له‌ زانكۆی سه‌ڵاحه‌ددین راگەیێندران.


Wednesday, October 22, 2014

کەنەدا بە پڕۆژەی ستراتیژی بەشداری لە وەبەرھێنانی کوردستان دەکات

راوێژکاری بازرگانی کەنەدا لە عەممان و لوبنان و عێراق پێی وایە ئەگەرچی کەنەدا و کوردستان لەیەکترەوە دوورن، بەڵام دەبێت لە ڕێگەی بازرگانییەوە لەیەکتریان نزیک بکەینەوە.
لە ھەواڵێک کە لە ماڵپه‌ڕی فەرمی ژوورەکانی بازرگانییەوە وەرگیراوە، جۆن فلیپ راوێژکاری بازرگانی کەنەدا لە عەممان و لوبنان و عێراق،لەگەڵ شاندێک سەردانی ژووری بازرگانی و پیشەسازی ھەولێری کردووە و شاندێک لە ھەرە گەورەترین کۆمپانیاکانی کەنەدای لەگەڵ بووە بۆ ئەوەی پەیوەندیی لەگەڵ ھەرێمی کوردستان ببەستن.
جون فلیب لەو سەردانەدا گوتویەتی 'ھەرێمی کوردستان و کەنەدا راستە لەیەکتریەوە دوورن بەڵام دەبێت لە رێگەی بازرگانییەوە لەیەکتریان نزیک بکەینەوە'.
سۆران ئەبوبەکر جێگری سەرۆکی ژووری بازرگانی و پیشەسازی ھەولێر, لەو دانیشتنەدا گوتویەتی 'کەنەدا وڵاتێکی زۆر پێشکەوتووە لەسەرجەم سێکتەرەکان, بە تایبەتی لە سێکتەری نەوت و کارەبا و کشتوکاڵ و گەشتیاری، ئێمە دەمانەوێت پەیوەندیەکی پتەو لەگەڵ کەنەدا دروست بکەین و پێمان خۆشە کۆمپانیاکانی کەنەدا بێنە ئێرە و بەشداری لە پێشانگاکان و کاری وەبەرھێنانی ھەرێم بکەن بە تایبەتی لە سێکتەری نەوت و کشتوکاڵ و گەشتیاری کە زۆر پێویستیمان پێیەتی'. 
کۆمپانیای ئاس ئێن سی کە یەکێکە لەکۆمپانیا گەورەکانی کەنەدا جێگری یەکەمی سەرۆکی ئەو کۆمپانیایە ئامادەی دانیشتنەکە بووە, غسان ئەشقر جێگری یەکەمی سەرۆکی کۆمپانیای ئاس ئێن سی کە کۆمپانیایەکی تایبەت بە نەوت و گازە و نزیکەی 15 ھەزار کرێکار لە کۆمپانیاکەیان کاردەکات و لە عێراق لە بوارەکانی وزە و کارەبا لەگەڵ ژمارەیەک کۆمپانیای چینی کاری ھاوبەشیان ھەیە, ھەروەھا لە کەرتی رێگاوبان و پرد و کەرتی کارەبا و کەرتی ئاو و ژینگەش پرۆژەی گەورەیان ھەیە و بارەگای لە ئەبوزەبیە, غسان گووتویەتی 'ئامادەین لە ماوەی داھاتوو پرۆژەی گەورە و ستراتیژی لە ھەرێمی کوردستان ئەنجام بدەین.
 
 

پارته‌كانى ئوسترالیا له‌سه‌ر ڤیزاى په‌ناخوازان ڕێكناكه‌ون

كۆچ بۆئوسترالیا و كۆچى كوردان

ڕێككه‌وتننامه‌ى نێوان پارتى پاڵمه‌ر یونایتد و وه‌زیرى كۆچ بۆ دووباره‌ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ى ڤیزاى كاتى پاراستن سه‌قامگیر ده‌رناكه‌وێت. له‌ئێستادا پارتى پاڵمه‌ر نیگه‌رانه‌ له‌ یاساكانى سكۆت مۆریسۆن كه‌ ده‌رفه‌تى زیاتر ده‌دات به‌ په‌ناخوازان. له‌كۆتاییه‌كانى مانگى ئه‌یلولدا مۆریسۆن یاسایه‌كى ده‌ركرد به‌ ئاماژه‌دان به‌ ڕێككه‌وتن له‌گه‌ڵ پارتى پاڵمه‌ر یونایتد بۆ دووباره‌ پێدانه‌وه‌ى سێ ساڵ ڤیزاى پاراستنى كاتى و پێنج ساڵ ڤیزاى بازرگانى بۆ په‌ناخوازان، بۆ ئه‌وكه‌سانه‌ى كه‌ ڕه‌زامه‌ندن به‌ كاركردن بۆ ماوه‌یه‌كى كاتى. هه‌ریه‌ك له‌و ڤیزایانه‌ نزیكه‌ى 31هه‌زار كه‌س ده‌گرێته‌وه‌ كه‌ له‌ چه‌قبه‌ستووییه‌كى یاساییدان، چونكه‌ حكومه‌ت ڕه‌تى ده‌كاته‌وه‌ مافى نیشته‌جێبووى هه‌میشه‌ییان پێ بدات ئه‌گه‌ر ته‌نانه‌ت بسه‌لمێت ئه‌وانه‌ په‌ناخوازن، هه‌روه‌ها په‌رله‌مانیش ڕه‌تى ده‌كاته‌وه‌ كه‌ دووباره‌ ڤیزاى پاراستنى كاتى بخاته‌وه‌ كار. ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ كلیڤ پاڵمه‌ر سه‌رۆكى پارتى پاڵمه‌ر یونایتد داواى له‌ مۆریسۆن كردووه‌ كه‌ پشتیوانى له‌ یاسایه‌كه‌ بكات، به‌ڵام له‌ئێستادا ئه‌و نیگه‌رانه‌ له‌باره‌ى ناوه‌ڕۆكى ئه‌و یاسایه‌وه‌.

Thursday, October 16, 2014

قوتابیانی تواناسازی داوای پاره‌ ده‌كه‌ن

بەشێک لە کاندیدانی تواناسازی، یاداشتێک ڕەوانەی سەرۆکی ھەرێمی کوردستان و حکوومەت و وەزیری خوێندنی باڵا و لێژنەی پەروەردە و خوێندنی باڵا لە پەرلەمانی کوردستان دەکەن، لەیاداشتەکەدا خراپی بارودۆخیان ڕوون ده‌كه‌نه‌وه‌ و داوای مافە داراییەکانیان دەکەن.
لەیاداشتەکەدا بەشێک لە کاندیدانی تواناسازی باسیان لە بارودۆخیان کردووە کە بەھۆی پێنەدانی مافە داراییەکانیان کەوتوونەتە ژێر قەرز و لە ژێر بارێکی نائاسایی و نا لەباردان، بەشێوەیەک کە وەک لە یاداشتەکەدا ھاتووە، نازانن بیر لە خوێندن بکەنەوە یان قەرزکردنی پارە.
لەیاداشتەکەدا ئەو کاندیدانە ڕەخنە لە بەرپرسانی خوێندنی باڵا دەگرن و دەڵێن 'سەرەڕای ئەوەی لەم دۆخە نالەبارەدا ھەڵوێستمان ھەبوو لە گەیاندنی بارودۆخی کوردستان بەو وڵاتانەی تێیاندا دەخوێنین، ھەروەھا بێ دەنگیمان ھەڵبژارد سەبارەت بە مافە داراییەکانمان.
هه‌ر له‌یاداشته‌كه‌دا هاتووه‌ 'وادیارە بەرپرسانی وەزارەتی خوێندنی باڵا یان ئێمەیان بیر چووه‌تەوە یان بێدەنگی ئێمەیان قۆستۆتەوە بۆ نەدان و دواکەتنی مافەداراییەکانیان'.

Wednesday, October 15, 2014

له‌ ئوسترالیا خۆپیشاندان دژ به‌ یاساكانى ئه‌و وڵاته‌ به‌رامبه‌ر په‌ناخوازان به‌ڕێوه‌چوو



هه‌زاران خۆپیشانده‌ر له‌ مێڵبۆرن بۆ دژایه‌تى كردنى یاساكانى ئوسترالیا به‌رامبه‌ر په‌ناخوازان خۆپیشاندانیان كرد. 
ساڵێك تێده‌په‌ڕێت به‌سه‌ر پاراستنى سنووره‌كانى ئوسترالیا له‌ كۆچى نایاسایى و خۆپیشانده‌ران داواى هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی یاساكه‌یان ده‌كرد. 
ئۆپۆزسیۆنى ئوسترالیا به‌شدارى كاراى له‌و خۆپیشاندانه‌دا هه‌بوو. 
ئاده‌م باندت په‌رله‌مانتارى پارتى سه‌وزى ئوسترالیا ڕایگه‌یاند: خه‌ڵكى ده‌زانێت كه‌ ناتوانرێت به‌له‌مه‌كان بووه‌ستێنرێن له‌وه‌ى بگه‌ن به‌ ئوسترالیا و ته‌نها ده‌شاردرێنه‌وه‌، و حكومه‌تى ئوسترالیاش تاوه‌كو ئێستا هه‌ر ئه‌وه‌ى كردووه‌و نه‌یتوانیوه‌ به‌له‌مه‌كان بووه‌ستێنێت.
خه‌ڵكى ئوسترالیا هاتۆته‌ سه‌ر شه‌قامه‌كان چونكه‌ حكومه‌ت كێشه‌ى په‌ناخوازانى له‌ كێشه‌یه‌كى مرۆییه‌وه‌ به‌ سه‌ربازى كردووه‌، ئاده‌م باندت په‌رله‌مانتارى پارتى سه‌وزى ئوسترالیا واى وت.

سه‌رۆكى ئه‌نجومه‌نى ئوسترالى یه‌كێتى بازرگانان جێد كێرنێى ڕایگه‌یاند: یاساى ئوسترالیا بۆ ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى په‌ناخوازان یاسا نێوده‌وڵه‌تیه‌كانى پشتگوێ خستووه‌. هه‌روه‌ها ئه‌و یاسایه‌ پێشنیار و سه‌رنجى تایبه‌تمه‌ندانى بوارى ته‌ندروستى و یاساى و بنه‌ما ئه‌خلاقیه‌كانى پشتگوێ خستووه‌.

Sunday, October 5, 2014

بەریتانییەكان بۆ بلیتی گەشتی كوردستان نۆرە دەگرن

كاتێك كە وەزارەتی دەرەوەی بەریتانیا هۆشداری دەداتە هاووڵاتیانی سەبارەت بە گەشتكردن بۆ ناوچەیەكی ناسەقامگیر، رۆژنامەنووسان تەنیا توێژێكن كە بەم هۆشدارییەوە پابەند نابن، بەڵام ئەمجارە گرووپێكی 30 كەسی ئەو هۆشدارییەی وەزارەتی دەرەوەی وڵاتەكەیان پشتگوێ دەخەن و مانگی داهاتوو سەردانی كوردستان دەكەن. 
دیلان هاریس، خاوەنی كۆمپانیای لوپینی گەشتیاری لە شاری مانچستەر، دەڵێ بلیتی گەشتێكی مانگی داهاتوویان و دوو گەشتی دیكەی ساڵی داهاتوویان بۆ كوردستان فرۆشراون. ئێستاش چەند كەسێك لە لیستی چاوەڕوانیدان بۆ گەشتەكانی دیكە.
"لە چەند مانگی رابردوودا نزیكەی 30 كەس ناویان بۆ گەشتكردن لەلای ئێمە تۆماركردووە و لە چەند هەفتەی رابردووشدا داواكاری زۆر هەبوون، بۆیە گەشتێكی دیكەم زیادكردووە بۆ خشتەی گەشتەكانمان". هاریس هەروەها گوتیشی "داواكاری هەبوو بۆ زیادكردنی گەشتێكی دیكە لەمساڵدا، بۆیە رەنگە لە مانگی كانوونی یەكەمی ئەمساڵ گەشتێكی دیكە رێكبخەین".
ژمارەیەك كۆمپانیای گەشتیاری لە بەریتانیا بۆ ماوەیەكی نادیار گەشتەكانیان بۆ كوردستان و عێراق وەستاندووە.‌ ئەوان چاوەڕێن ئەو توندوتیژییەی ئێستا كۆتایی بێت و بارودۆخەكە هەندێ جێگیر ببێتەوە.  هاریس دەڵێ بە وردی چاودێری بارودۆخی كوردستان دەكات و گەشتەكان كانسڵ دەكات ئەگەر بارودۆخەكە خراپتر بێت.
"نزیكەی چوار هەفتە لەمەوبەر خەریكبوو گەشتەكە كانسڵ بكەین، چونكە باردودۆخەكە مەترسیدار دیار بوو. بەڵام لەپاش هێرشە ئاسمانییەكانی ئەمریكا خەڵك دڵنیایان كردمە‌وە كە دۆخەكە گۆڕاوە و ئاسایی بووەتەوە. هیچ كەیسێك نییە كە تێیدا بیانییەك رفێندرابێت و هیچ كارەساتێكی نەخوازراو رووبەڕووی خەڵكی بیانی نەبووەتەوە لە كوردستان لەماوەی 10 ساڵی رابردوودا".
هاریس رێڕەوی گەشتەكانی لە‌ كوردستان گۆڕیوە. ئەو شوێنانەی دەكەونە نزیك سنووری سووریا لە خشتەی گەشتەكەدا لابراون، بەڵام ئەو گۆڕانكارییە هاریس و گەشتیارەكانی نیگەران نەكردووە وەك سكیپی مێسیرۆی تەمەن 27 ساڵ. مێسێرۆ حەزی بە سەركێشییە. ئەو بە تەنیا بەسواری ماتۆڕ گەشتی كردووە بەناو مەكسیك و كوبادا.
"وە‌رزشكارێكی بەتوانام، زیاتر گەشتكردن وەك پێشبڕكێ و مەشقكردن تەماشا دەكەم، ئەوەش مانای ئەوەیە كە دەبێت مەترسییەكان بزانی و لەڕووی جەستەیی و دەروونییەوە خۆتیان بۆ ئامادە بكەیت. هەروەها پێویستی بە پلانی پێشوەخت هەیە". ئەو گوتیشی "ئەگەر شتێك روویدا دەبێت پلانی دەربازبوونت هەبێت. من دڵنیایی گەشتكردنم هەیە، بۆیە ئەگەر شتەكان بگۆڕێن ئەوا گەشتەكەم دوادەخەم یان كانسڵی دەكەم."
ئەو شوێنانەی لە لیستی گەشتەكانی هاریسدان، لەو ناوچانە نین كە زۆر سەلامەت بن بۆ گەشتكردن وەك كۆریای باكوور و ئۆكراینا و شوێنی دیكە. هاریس راهاتووە بە گۆڕینی پلانەكانی گەشت لە دواساتەكاندا، بەڵام ئەو داواكارییە زۆرەی گەشت بۆ باشووری كوردستان بە دڵنیاییەوە سەرسامی كردووە.
هاریس دەڵێت "كاتێك گەشتێك بۆ ئۆكراینا رێكدەخەین، نزیكەی 10%ی گەشتیارەكان پەشیمان دەبنەوە، بەڵام بۆ كوردستان و عێراق ئەوە نابینم". رەنگە ئەوەش لەبەر چەند هۆكارێك بێت، وەك هاریس گوتی "هەندێك كەس پێشتر نەیانزانیوە كە گەشتكردن بۆ عێراق مەحاڵە. چەندین كەس هەبوون كە ماوەیەكی زۆر بووە ویستوویانە بچنە عێراق، بەڵام چاوەڕێ بوون بارودۆخەكە ئاسایی بێتەوە".
گەشتیارانی ئەو گەشتە تەنیا بەدوای خۆشیدا ناگەڕێن. مێسیرۆ خاوەن بزنسێكە كە ماڵپەڕێكی هەواڵی نێودەوڵەتی نوێی كردووەتەوە. هەروەها هیوایەتی كۆكردنەوەی زانیارییە. 
"قوتابیم لە بەشی سیاسەتە گشتیەكان. دمەوێت ئەوەندەی بتوانم خۆم ببەمە دەرەوەی شتە ئاساییەكان. لەم گەشتەمدا دەڕۆمە عێراق و لەوێشەوە بۆ ئێران و پاشان ئیستانبوڵ و لەوێوەش دەگەڕێمەوە ئەمریكا. رەنگە بتوانم چەند كتێبێك بخوێنمەوە لە هەفتەیەكدا بەڵام كتێب هەموو شتێكت فێرناكات، بەبڕوای من پێویستە لەگەڵ خەڵكانی دیكە مامەڵە بكەی بۆ شكاندنی ئەوە."
مات بەیرۆنی تەمەن 29 ساڵ كە خەڵكی لەندەنە، لاپەڕەی گەشتی هەیە لە تۆڕی ئینتەرنێت. چەند مانگێك لەمەوبەر بلیتی گەشتەكەی بۆ كوردستان كڕیوە.
"كاتێك بلیتی گەشتەكەم كڕی لە مانگی نیسانی رابردوو، كوردستان و عێراق سەقامگیر بوون، هەروەها گەشتكردن لە برەودا بوو. چونكە ئەوێ هەلێكی زۆرباشە بۆ من، بۆ نیشاندانی تایبەتمەندییەكانی ئەو شوێنە لە یەكێك لە چیرۆكەكانمدا".
بێرن هەروەها بلیتی گەشتەكەی بۆ ئۆكراینا كاتێك كڕی كە بارودۆخی ئەو وڵاتەش سەقامگیر بوو، بەڵام لەسەرەتای دەستپێكردنی شەڕی لەو وڵاتەدا گەشتی كرد.
هاریس چەند داوایەكی لە گەشتیارەكانەوە پێگەیشتووە بۆ سەردانیكردنی كامپی ئاوارەكان و پێشكەشكردنی یارمەتی، ئەو گوتی ئەوە كارێكی پیرۆزە، "بەڵام تەنانەت ئەگەر نیازیشت باش بێت، بڕواناكەم سەردانی كامپی ئاوارەكان كارێكی دروست بێت، بۆیە قسەم لەگەڵ رێكخراوە خێرخوازەكان كردووە و داوام لێكردوون ئەگەر هەندێك لە گەشتیارەكان بەشداربن لەگەڵیان. ئەوان پرسیاریان كرد، دەتوانین چی لەگەڵ خۆمان بەرین، چی ببەخشین؟ هەوڵدەدەم بزانم چ رێكخراوێك پێشنیازی بردنی چ شتێك دەكات بۆ كوردستان، ئەگەر گوتیان باشە ئەوا ئەوە دەكەین".
لە گەشتەكەدا، دەچنە قەڵای هەولێر و مۆزەخانە و لەگەڵ هەندێك لە شوێنە مێژوویی و جوانەكانی كوردستان. بەڵام بۆ مێسیرۆ، هەلی چاوپێكەوتن و قسەكردن لەگەڵ خەڵكی ناوچەكە كە لەژێر كاریگەری ناسەقامگیریدان، زۆر گرنگترە لە بینینی شوێنان.
ئەیمی گەتمان
رووداو- لەندەن

Thursday, October 2, 2014

قاچاخچیه‌كان په‌ناخوازێك ڕووت ده‌كه‌نه‌وه‌

كۆچ بۆ ئوسترالیا و كۆچى كوردان

قاچاخچیه‌كان به‌به‌رده‌وامى فێڵیان له‌ په‌ناخوازان كردووه‌ و چه‌ندین جار پاره‌یان لێ خواردوون. به‌ڵام هانیف حوسێن یه‌كێكه‌ له‌و چه‌ند كه‌سانه‌ى كه‌ هه‌وڵیانداوه‌ بۆئه‌وه‌ى پاره‌ى خۆیان وه‌ربگرنه‌وه‌.
هه‌وڵه‌كانى بوویه‌ هۆى ئه‌وه‌ى كه‌ تووشى ئه‌شكه‌نجه‌دان بێت له‌لایه‌ن ده‌ستیه‌كى چه‌ته‌وه‌ كه‌ ته‌نانه‌ت چه‌ند پۆلیسێكى ئیندۆنیزیشى له‌خۆگرتبوو. ته‌واوى ئه‌و ڕووداوه‌ به‌هۆى كامێرایه‌كى شاراوه‌وه‌ تۆماركراوه‌. حوسێن كه‌ 22 ساڵ ده‌بێت ساڵى ڕابردووو له‌ وڵاته‌كه‌یه‌وه‌ به‌ره‌و ئوسترالیا هاتووه‌ له‌كاتێكدا تۆنى ئابۆت بۆته‌ سه‌رۆك وه‌زیران. وه‌كو 10هه‌زارى تر، ئۆپه‌راسیۆنى سه‌روه‌رى سنووره‌كان ڕه‌وانه‌ى ئیندۆنیزیاى كرده‌وه‌، چاوه‌ڕوانى ئه‌نجومه‌نى باڵاى په‌نابه‌رانى نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كانى كرد بۆئه‌وه‌ى ده‌رفه‌تى پێ بدات به‌ره‌و وڵاتێكى ڕه‌وانه‌ بكه‌ن.
له‌كاتێكدا كه‌ پاره‌كه‌ى خۆى زیادى كرد به‌هۆى فرۆشتنى زه‌وییه‌وه‌ له‌هه‌رێمى گیلگیت بالتیستانى پاكستان، به‌ڵام ئه‌وپاره‌یه‌ى خه‌رج كرد له‌ خه‌رجیه‌كانى ژیانى و هه‌روه‌ها سێ هه‌وڵى سه‌رنه‌كه‌وتووى بۆ كۆچكردن به‌شێوه‌یه‌كى قاچاخ بۆ ئوسترالیا.